Verzuim daalt pas écht als er ruimte komt voor verlies en rouw op de werkvloer

Verzuim daalt pas écht als er ruimte komt voor verlies en rouw op de werkvloer

‍
Achter hoog verzuim schuilt vaak onverwerkt verlies, in werk, gezondheid of relaties.
Organisaties die dat erkennen en normaliseren, winnen menselijkheid, veerkracht en duurzame inzetbaarheid terug.
‍

1. De stille oorzaak achter hoog verzuim
‍
Ziekteverzuim in de zorg en kinderopvang bereikt recordhoogten. Volgens recente cijfers van het CBS ligt het verzuim in de zorg rond de 8%, met uitschieters die nog hoger liggen in drukke periodes.

Teams vallen uit, roosters staan onder druk en HR-afdelingen lopen over van de dossiers.

‍
Maar wat onder de radar blijft, is dat veel van deze uitval niet alleen door werkdruk
of fysieke klachten komt.

‍
Steeds vaker is verlies de onderliggende oorzaak: het verlies van een dierbare, van gezondheid, van toekomstperspectief of van zingeving in het werk. Wel 51% van het verzuim komt door niet genomen verlies.

‍
En precies daar wringt het. Want terwijl organisaties investeren in vitaliteitsprogramma’s, fruitmanden en
sportchallenges, blijft rouw een taboe. Medewerkers voelen zich verplicht “sterk” te zijn, leidinggevenden weten niet goed wat te zeggen, en teams lopen op eieren.

‍
Het gevolg? Stil verdriet dat zich vertaalt in stress, vermoeidheid, eenzaamheid en uiteindelijk langdurig verzuim.

‍

2. Waarom dit probleem blijft bestaan

‍
Rouw is geen ziekte en daarom past het niet in het verzuimbeleid. Maar het raakt wél alles wat iemand nodig heeft om goed te functioneren: concentratie, energie, motivatie en verbinding met anderen.

‍
In sectoren als de zorg en kinderopvang, waar nabijheid en empathie juist kernwaarden zijn, kan onverwerkte rouw extra zwaar drukken.

‍
Een pedagogisch medewerker die na een verlies “gewoon weer doorgaat”, raakt emotioneel uitgeput.
Een verzorgende die een cliënt verliest, maar geen ruimte krijgt om dat te verwerken, bouwt spanning op.
Een teamleider die niet weet hoe hij het gesprek moet openen, zwijgt, en dat zwijgen werkt door in het hele team.

‍
Zo ontstaat een vicieuze cirkel van vermijding, onbegrip en oplopend verzuim.

‍

3. Wat het kost als we niets doen

‍
De cijfers spreken voor zich: langdurig verzuim kost gemiddeld € 250 tot € 400 per dag per medewerker. Gemiddelde verzuimduur bij uitgestelde rouw is 219 dagen. Dit is een totale som van €54.750 en €87.600.

‍
Maar de echte schade zit dieper.

‍
-> Teams verliezen hun vertrouwen en saamhorigheid.
-> Medewerkers voelen zich onveilig om kwetsbaar te zijn.
-> De organisatiecultuur wordt kil, terwijl juist menselijkheid de kern is van goed zorg- en opvangwerk.

‍
Kortom: als verlies geen plek krijgt, verliest de organisatie méér dan alleen productiviteit.

‍

4. De sleutel: normaliseer verlies en rouw, zonder dat het zwaar wordt

‍
Een vitale organisatiecultuur is niet alleen sportief of energiek, maar ook rouwsensitief. Dat betekent: ruimte geven aan wat mensen raakt, zonder dat het een therapiegesprek hoeft te worden.

‍
Zo begin je:

‍
1. Maak verlies bespreekbaar.
Start met één vraag: “Hoe is het echt met je sinds je terug bent?”
Die simpele erkenning haalt de druk van de ketel en vergroot het vertrouwen.

‍
2. Investeer in rouwvaardigheid.
Train HR, leidinggevenden en vertrouwenspersonen in basiskennis over verlies en herstel.

Niet om te ‘behandelen’, maar om te weten hoe je menselijk aanwezig bent.

‍
3. Integreer het in beleid.
Neem rouw en verlies op in vitaliteitsplannen en verzuimbeleid. Denk aan maatwerk rond terugkeer, flexibele werkopbouw of toegang tot begeleiding.

‍
4. Bied professionele ondersteuning aan.
Een paar gesprekken met een rouwbegeleider of organisatiecoach kunnen langdurig verzuim voorkomen.
‍

Een praktijkvoorbeeld:

Een grote kinderopvangorganisatie waar ik een rouwsensitiviteitstraject begeleidde, zag binnen enkele maanden verschil. Leidinggevenden voelden zich zekerder, medewerkers deelden meer, en het kortdurend verzuim daalde merkbaar.

‍

De terugkoppeling van een teamlid zei alles:
‍
“Ik durf nu eerlijk te zeggen dat ik het zwaar heb, en dat lucht zó op.”
‍

5. De winst: menselijkheid loont
Door verlies en rouw te normaliseren, ontstaat een cultuur waarin medewerkers zich gezien en gesteund voelen.

‍
De resultaten zijn concreet:
-> Minder verzuim, omdat mensen eerder hulp vragen.
-> Meer loyaliteit, omdat medewerkers zich verbonden voelen.
-> Meer vitaliteit, omdat veerkracht vanzelf groeit in een veilige omgeving.
‍
Een organisatie die ruimte geeft aan rouw, wint dus menselijkheid én productiviteit terug.
‍

6. Tijd om te handelen
De echte stap naar duurzame inzetbaarheid is niet nóg een vitaliteitsprogramma, maar het herstellen van de menselijke maat. Wacht niet tot de Wet Verbetering Poortwachter je dwingt om te reageren.
Kijk vooruit.
‍
Maak van rouw een normaal gespreksonderwerp op de werkvloer en bouw een organisatie waar mensen zich niet hoeven groot te houden.
‍
Begin vandaag:
-> Organiseer een inspiratiesessie over rouw en veerkracht.
-> Train leidinggevenden in rouwsensitief leiderschap.
-> Maak ruimte voor herstel, ook in beleid.
‍
Waar ruimte is voor rouw, ontstaat kracht, verbinding en duurzame vitaliteit, precies
wat elke zorg- en kinderopvangorganisatie nu nodig heeft.
‍

Over de auteur

Jiska Rodenburg begeleidt samen met Empowr medewerkers en organisaties in de
zorg en kinderopvang bij het ontwikkelen van rouwsensitieve en vitale werkculturen.
Ze biedt één-op-één begeleiding, workshops en opleidingen voor professionals die
verlies, rouw en herstel duurzaam willen integreren in hun beleid en leiderschap.

‍